Centrum rehabilitacji. Twoja droga do sprawności
Czynne: Od poniedziałku do piątku 8.00 – 18.30, soboty 8.00 – 13.00
Nr telefonu: w kontaktach
Ból i poranna sztywność stawów, ograniczenie ruchomości, obrzęk? Borykasz się z podobnymi dolegliwościami? Mogą być objawem reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS). Przeczytaj, jak można je stwierdzić i jak przebiega terapia.
Pierwszym objawem, na który chorzy zwracają uwagę, jest zazwyczaj poranna sztywność stawów, która w początkowej fazie dolega nam przez kilka minut dziennie, a z czasem, w miarę nasilania się procesu zapalnego, coraz dłużej. Z czasem obrzęk i ból coraz bardziej doskwierają, utrudniając czy wręcz uniemożliwiając wykonywanie prostych codziennych czynności, a nawet poruszanie się.
– Zazwyczaj wymienia się 7 ważnych, charakterystycznych objawów, które mogą wskazywać na RZS. Jeśli występują co najmniej 4 z nich, diagnozujemy chorobę. Pierwszym z objawów jest wspomniana poranna sztywność, jeśli trwa ona co najmniej godzinę przez przynajmniej 6 tygodni. Drugim objawem jest stan zapalny przynajmniej 3 stawów przez okres co najmniej 6 tygodni, trzecim – artroza stawów nadgarstkowo-śródręcznych i stawów śródstopno-paliczkowych przez ten sam okres. Kolejnym kryterium jest równomierne zajęcie stawów po obu stronach ciała przez półtora miesiąca. Ponadto u chorych pojawiają się guzki reumatoidalne, czyli twarde, niebolesne zgrubienia występujące najczęściej pod skórą, ale też niekiedy w narządach wewnętrznych. U osób dotkniętych RZS podczas badań morfologicznych w surowicy zauważamy obecność czynnika reumatoidalnego (RF). Siódmym kryterium jest już pojawienie się zmian stawów palców i dłoni – wymienia Marta Szlanda-Mikuła, koordynatorka i fizjoterapeutka Centrum Rehabilitacji w Przemyślu.
– Pacjentów borykających się z reumatoidalnym zapaleniem stawów fizjoterapeuta musi obligatoryjnie objąć kompleksową opieką, czyli sprawnie połączyć kinezy- i fizykoterapię, ćwiczenia ortopedyczne, ale też nie bez znaczenia jest wymiar edukacyjny terapii – bowiem pacjent musi się nauczyć pożądanych nawyków i wyeliminować szkodliwe. Program działania zawsze układamy indywidualnie, dostosowując do potrzeb pacjenta wynikających z etapu zaawansowania choroby. Fizjoterapeuta zawsze bierze też pod uwagę wiek chorego oraz miejsce i stopień uszkodzenia narządu ruchu. Jeśli zmiany występują już w różnych miejscach, zawsze usprawnianie zaczyna się od tych stawów, które najbardziej wpływają na sprawność pacjenta – mówi M. Szlanda-Mikuła.
Ważnym elementem rehabilitacji są indywidualne ćwiczenia chorego, które terapeuta dostosowuje do jego aktualnego stanu zdrowia.
– Zazwyczaj trwają około 30 minut i są wśród nich 3 rodzaje ćwiczeń: zwiększające zakres ruchu w stawach (terapia tkanek miękkich, manualna); wzmacniające mięśnie (ćwiczenia izometryczne, czynne wolne, czynne z oporem, z taśmą Thera Band, metoda PNF itp.) oraz ćwiczenia oddechowe. Istotne są także ćwiczenia z przyrządami, na przykład na steperze, bieżni lub cykloergonometrze. Tego typu zajęcia również nie powinny trwać mniej niż pół godziny. Jeśli chodzi o elektroterapię, stosuje się prądy TENS czy interferencyjne, ich natężenie dostosowując tak, aby odpowiadały choremu – nie były zbyt silne lub słabe. Leki przeciwzapalne często aplikujemy poprzez jonoforezę. W rehabilitacji przy RZS nie mniej ważne są także krioterapia miejscowa czy w kriokomorze, a także hydroterapia, wszelkie podwodne i wirowe masaże, ale też masaż ręczny tkanek miękkich – wymienia M. Szlanda-Mikuła.
Aleksandra Nowotyńska
